ΑΞΙΟΝ ΑΝΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ

Της Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ... κάθε φορά που ακούω το στίχο και τη μουσική απορώ με την ευκολία που έχουμε Εμείς οι Έλληνες να καταστρέφουμε την αξία που έχουν τα πράγματα, να τα κάνουμε να χάνουν την ουσία και την αξία τους. Θυμάμαι όταν ήμουν μικρός ακόμα, σε μια εποχή "Αλλαγής" που η πολιτική ισοδυναμούσε με κάτι λιγότερο ή κάτι παραπάνω από θρησκεία, να ακούω για τα τραγούδια του Θοδωράκη κρίσεις ανάλογα με την κομματική σημαία που έβγαζε ο καθένας στο μπαλκόνι του στις εκλογές. 

Στις παρέες στο καφενείο που με έπαιρνε μαζί του ο παπούς καμιά φορά, άκουγες να λέει ο δεξιός : "πάω στη νύφη μου προχτές και βρίσκω το παιδί (τον εγγονό) να ακούει Θοδωράκη, το διαννοείσαι; την πιάνω και εγώ και της λέω κοίταξε να δεις εγώ πολέμησα τους συμμορίτες στο Γράμμο δε θα μου κάνεις τον εγγονό μου κομμουνιστή". Αυτά από τη συντηρητική πτέρυγα. Ο κομμουνιστής πάλι δεν ήθελε να τον δει ούτε ζωγραφιστό τον Μίκη, ήτανε η εποχή που τα'χε σπάσει με το κόμμα. Έμειναν οι σοσιαλιστές του ΠΑΣΟΚ που σε κάθε απεργία, σε κάθε προεκλογική συγκέντρωση σε κάθε κομματική συνάθροιση μετά τον "ήλιο τον Πράσινο" -ο εθνικός ύμνος του πρασινοφρουρού- έπαιζαν το "ένα το Χελιδόνι" και το "Της Δικαιοσύνης" του Θοδωράκη μαζί με το "καλημέρα ήλιε" του Λοίζου. 

Στα σχολεία στις γιορτές το τραγουδούσαμε -στο Πολυτεχνείο και νομίζω και την 28η Οκτωβρίου- χωρίς ποτέ κανείς να μπει στον κόπο να μας εξηγήσει να μας μάθει ποιός έγραψε το στίχο ποιός το μελοποίησε και να κάνει τελος πάντων μια κουβέντα για το ίδιο το ποιήμα του Ελύτη και τη μουσική του Μίκη. Παρόλα αυτά πολλά λέγονταν για κοινωνική ελευθερία από τους δασκάλους και καθηγητές, αλλά και αυτά αόριστα μέσα σε ομίχλη. Πάντα μου έδιναν την εντύπωση ότι τα είχαν διαβάσει σε κάποιο προεκλογικό φυλλάδιο ή τελοσπάντων σε κάποιο κομματικό χαρτί που τους είχε μοιραστεί από τον υπουργό με την ευκαιρία της γιορτής.

Έτσι καθώς κυλούσαν τα χρόνια τόσο τα τραγούδια όσο και οι γιορτές έχασαν την ουσία τους, το νόημά τους. Όχι επειδή δεν έχουν ουσία. Από κακή χρήση τα χάσανε. Γιατί γίνανε, χωρίς να φταίνε, σύμβολα και μάλιστα σύμβολα ενός καθεστώτος. Και ο κόσμος απεχθάνεται και τα σύμβολα και τα καθεστώτα. Γι'αυτό αν δεν μπορεί να τα καταστρέψει, τους γυρνάει απλώς την πλάτη, αδιαφορεί.

Έτσι ένα καθεστώς πήρε κάτι αγνό βγαλμένο μέσα από τις ψυχές δυο Δημιουργών και το διέφθειρε στις συνειδήσεις των ανθρώπων. Έτσι γίνεται στις μέρες μας. Κάποιος φτιάχνει κάτι καλό από καλή προαίρεση και κάποιος άλλος το παίρνει το τεντώνει το κάνει πανό, γράφει πάνω του και το ασχημίζει. Όχι μόνο στην Ελλάδα, η όλη ιδέα -το concept θα λέγαμε σήμερα- αλλού ξεκίνησε. Είναι η λογική του σλόγκαν, του advertising, του marketing.

Το παιδί του δεξιού μεγάλωσε και προσπαθεί να ξεπεράσει το διχασμό που νιώθει μέσα του -στο σπίτι να βρίζουν το Θοδωράκη και στο σχολιό να ακούει τα τραγούδια του στις γιορτές. Το εγγόνι του κομμουνιστή πάλι μεγάλωσε μέσα στην κουλτούρα και σε αντίθεση με τον παππού δεν το νοιάζει πια και πολύ -αυτό ψηφίζει άλλωστε Συνασπισμό όπως ο μπαμπάς και η μαμά-. Στις πορείες πάντως πηγαίνει και συμμετέχει και στις καταλήψεις στο πανεπιστήμιο. Των ΠΑΣΟΚσήδων τα παιδιά είναι αυτά που κοντεύουν να σαλτάρουν, "να πηδηχτούν απ'το παράθυρο". Η αντίφαση των υποσχέσεων, τονίζω το υποσχέσεων, του Αντρέα -το χαμένο δισκοπότηρο του κόμματος- με αυτό που κάνει σήμερα το κόμα στη χώρα μόνο με ψυχοθεραπεία αντιμετωπίζεται.

Η χώρα μοιάζει με τρύπια βάρκα και όλοι προσπαθούμε να πάμε απ'τη μεριά που δεν μπάζει νερά: η βάρκα αν δεν προλάβει να βυθιστεί, θα μπατάρει σίγουρα. Και το τραγούδι; Ο στίχος; Έμεινε κανείς που να καταννοεί την νοερή Προσευχή του ποιητή στον Ποιητή τον "της Δικαιοσύνης Ήλιο" τον νοητό και ακατάληπτο; Αυτό που κατάλαβε ο Ελύτης τότε για τον Ελληνισμό, τη Ρωμιοσύνη, αυτό που κατάλαβαν όλοι όσοι ενορατικά προσέγγισαν τα νοήματα που έρχονται μέσα από το χρόνο πρέπει να κατανοήσουμε οι Έλληνες σήμερα. Αλλιώς η κρίση ίσως να αποτελέσει και την τελική κρίση της Ιστορίας για τον Ελληνισμό. 

Τι είναι αυτό; Ε, δε θα σας δώσω και μασημένη τροφή.